بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

زمین لرزه ۵ دی ماه ۱۳۸۲ بم در ساعت ۲۶ : ۲۶ : ۵  در شهرتاریخی بم در جنوب شرقی کرمان رخ داد. کانون ، براساس اطلاعات کسب شده از لرزه اصلی و پس لرزه ها توسط لرزه نگارها و شتابنگارهای مستقر در بم در محدوده شهر بم واقع بوده است. براساس بررسی های انجام شده بخشی از گسل بم که از کنار شهر بم عبور می کند در این زلزله فعال شده است.

به گزارش روابط عمومی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان قم ،طبق آمار رسمی این زمین‌لرزه ۲۶٬۲۷۱ قربانی، ۳۰ هزار مجروح و بیش از صدهزار نفر بی‌خانمان به جای گذاشت.

در اثر این حادثه ۹۰ درصد از سازه‌های شهر بم به کلی تخریب شدندو ارگ بم که با ۲۵۰۰ سال قدمت بزرگترین سازهٔ گلی جهان بود نیز به کلی ویران شد.

ساختمان هایی که در منطقه زلزله زده قرار داشتند را می توان به گروه هایی شامل شامل ساختمان های خشتی مصالح بنایی ، فولادی و بتنی مسلح دسته بندی نمود که این گروه شامل ساختمان های خشتی و بنایی بیش از ۹۰ درصد ابنیه و سازه های منطقه را در بر می گیرد.

هر یک از این گروه های ساختمانی از نظر مصالح به کار برده شده ، نحوه اجرا ، تاریخچه ساخت و قدمت ، توزیع مکانی در منطقه و خساراتی که در زلزله متحمل گشتند شرایط ویژه ای را دارا بودند که آنان را با دسته های دیگر متفاوت می نمود.

قسمت اعظم این ساختمان ها را منازل مسکونی اهالی به خود اختصاص داده و ساختمان ها غیر خصوصی و عمومی درصد پایینی از آنان را شامل می شدند.

در بخش مسکونی ساختمان های خشتی و مصالح بنایی بیش از ۹۰ درصد ساختمان ها را شامل می شد و درصد بقیه به ساختمان هایی با اسکلت فولادی و بتنی مسلح اختصاص داشت.

ساختمان های بتنی مسلح به ندرت در بافت مسکونی یافت می شد  و بیش از نیمی از ساختمان های عمومی و دولتی از ساختمان ها عمومی و دولتی و تجاری شهر بم و مناطق زلزله زده اطراف را ساختمان هایی با اسکلت فولادی و بتنی تشکیل می دادند.

ساختمان های خشتی

بدلیل ضعف مصالح و عدم مقاومت در برابر نیروی زلزله دچار شدید ترین خسارات و عمدتا فروریختگی کامل گردیدند.مدهای خرابی در این ساختمان ها عبارتند از ایجاد ترک و جدا شدن دیوارها از یکدیگر ، ایجاد ترک و جدا شدن  دیوارهای غیرباربر از سقف ، فروریختگی خارج از صفحه دیوارها ، ترک های برشی قطری در کنار بازشوها ، تخریب دیوارهای باربر و فروریختن سقف ، فروریختن طاق ها و فروریختگی جزئی و کلی ساختمان.

ساختمان های مصالح بنایی آجری

به دلیل سنگینی زیاد ، عدم انسجام بین اجزای ساختمان ، عدم وجود کلاف افقی و قائم ، کیفیت پایین در مصالح ملات ،  دچار خسارات شدیدی گردیدند.
مدهای شکست در این ساختمان ها عبارتند از ایجاد ترک و جدا شدن دیوارها از یکدیگر ، جدا شدن دیوارها از سقف ، ایجاد ترک های مورب قطوری بازشوها ، فرو ریختگی خارج از صفحه دیوارها ، از بین رفتن انسجام سقف ها ، فروریختن طاق های ضربی ، شکست کلاف ها و فروافتادن از روی دیوارها ، جدا شدن تیرهای سقف از کلاف ، خسارت در کنج ها و فرو ریختگی جزئی و کلی.

ساختمان های دارای اسکلت فولادی

به دلیل نداشتن اجرای باربر جانبی مانند بادبند ، عدم انسجام بین اجزای سازه ای ، کیفیت پایین اجرای اتصالات و عدم رعایت ظوابط طراحی مقاوم دچار خسارات نسبتا شدیدی گردیدند که علت آن کیفیت پایین مطالح و نحوه اجرا بود.
مدهای شکست در این ساختمان ها عبارتند از تغییر مکان جانبی نسبتا زیاد ، فروریختن خارج از صفحه دیوارها ، ایجاد مکانیزم در اثر طبقه نرم ، خسارت در گوشه ساختمان ها به دلیل وجود پیچش قابل توجه ، فرو افتادن سقف ها ، تغییر شکل جانبی ستون ها ، شکست ستون ها از محل وصله ؛ کمانش ستون ها و بادبندها ، گسیختگی و جدا شدن اتصالات از محل جوش ها ، گسیختگی تیرهای لانه زنبوری و فروریختگی پلکان.

ساختمان های دارای اسکلت بتن مسلح

تعداد کمی از ساختمان های دارای اسکلت بتن مسلح در منطقه وجود داشت و دچار خسارات کمتری گردیدند که علت آن کیفیت پایین مصالح و اجرا بود.مدهای گسیختگی در این ساختمان ها عبارتند از شکست ستون ها از محلی که برای اجرای پا گرد راه پله ضعیف شده بود ، گسیختگی خمش ستون در محل اتصال بدلیل سختی زیاد تیرها ، ایجاد مکانیزم در اثر طبقه نرم ، ترک خوردگی در نما و نازک کاری بدلیل عملکرد ستون های کوتاه.

خسارات وارد بر اجزای غیر سازه ای

عبارتند از ترک خوردگی و فروریختن نازک کاری ها ، سنگ یا آجرنما ، فرو ریختن جان پناه ، شکسته شدن و فرو ریختن در و پنجره ها ، ترک خوردگی و فرو ریختگی خارج از صفحه دیوارهای محوطه ، دیوارهای جدا کننده داخلی و خارجی و میان قاب ها

خسارات وارده بر تجهیزات و  وسایل داخلی ساختمان ها و خسارات وارد بر تاسیسات مکانیکی و برقی بود و عمدتا عدم وجود مهار مناسب و اتصال نامناسب این اجزا به سازه ساختمان ها باعث بروز این خسارات گردید.

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

بررسی رفتارهای سازه ای و تحلیلی از علل ویرانی ساختمان ها در زلزله بم

کد خبر 713

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
3 + 9 =